Diagnoza i porada psychologiczna dziecka w wieku 0-3 lata.
Rodzice od momentu narodzin dziecka bacznie obserwują jego rozwój. Co dzień odkrywają nowe umiejętności. Wychowanie dziecka to odkrywanie z nim świata i czuwanie nad jego rozwojem. Bywa, że coś rodziców niepokoi w rozwoju czy zachowaniu dziecka. Warto wówczas skorzystać z porady psychologa lub przeprowadzić diagnozę psychologiczną.
Porada psychologa dotyczy omówienia prawidłowości rozwojowych dziecka.
Rodzic uzyska informację, czego może oczekiwać na danym etapie rozwojowym. Psycholog wytłumaczy mechanizmy zachowań dziecka, które niepokoją rodzica. Doradzi jak wspierać rozwój dziecka oraz jak postępować w sytuacjach trudnych wychowawczo. Jakie zachowania mogą budzić niepokój, kiedy i gdzie szukać pomocy.
Diagnoza psychologiczna polega na ocenie rozwoju dziecka. Diagnozę poprzedza wnikliwy wywiad z rodzicami. Na podstawie odpowiednio dobranych testów i prób diagnostycznych oraz obserwacji dziecka psycholog określa jego funkcjonowanie w obszarze lokomocji, spostrzegania, sprawności manualnej, mowy i komunikacji, rozwoju społecznego i emocjonalnego. Często diagnoza ma miejsce w środowisku domowym dziecka, gdzie czuje się ono bezpiecznie. Badanie psychologiczne małych dzieci odbywa się w obecności rodzica.
Korzyści dla rodzica z diagnozy to poznanie dziecka, jego możliwości i potrzeb rozwojowych. Rodzice mogą dostosować swoje oddziaływania w relacji z dzieckiem. Uzyskają wyjaśnienie swoich niepokojów.
Bywa, że przeprowadzona diagnoza psychologiczna jest punktem wyjścia do pogłębionej diagnostyki w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości lub opóźnień rozwojowych. Daje to wówczas możliwość szybkiego podjęcia interwencji terapeutycznej.
Oferta diagnozy rozwoju i umiejętności dziecka skierowana jest do wszystkich rodziców dzieci w wieku od 0 do 3 lat.
GOTOWOŚĆ SZKOLNA
Gotowość szkolna jest rozumiana jako moment równowagi pomiędzy możliwościami rozwojowymi dziecka (rozwój poznawczy, społeczno-emocjonalny oraz fizyczny), a wymaganiami stawianymi ze strony szkoły.
W bieżącym roku szkolnym 2012/2013 badanie diagnostyczne pod katem oceny gotowości szkolnej kierowane jest do dzieci pięcio i sześcioletnich. (Według nowelizacji ustawy, obowiązek szkolny został odłożony o wobec dzieci sześcioletnich i w roku szkolnym 2013/2014 to rodzic podejmuje decyzję czy jego sześcioletnie dziecko pozostanie w przedszkolu czy rozpocznie naukę w klasie I. Jednak 1 września 2014 r., tj. w roku szkolnym 2014/2015 do szkoły będą musiały pójść wszystkie dzieci urodzone w 2008 r. )
„Zerówkowicze” badani są w poradni na wniosek rodzica, zazwyczaj na skierowanie przedszkola, w wyniku podejmowania przez placówki edukacyjne procedur wyłaniających przedszkolaki, których ogólny rozwój psychofizyczny lub niektóre z jego aspektów są istotnie obniżone, co mogłoby niekorzystnie wpłynąć na naukę szkolną. W wyniku przeprowadzonych szczegółowych badań, wydana zostaje opinia, w której zawarte są wnioski wskazujące rodzicom poziom gotowości szkolnej dziecka w sytuacji podjęcia przez nie nauki w nadchodzącym roku szkolnym. W tym miejscu, w sytuacji, gdy u dziecka stwierdzono większe dysfunkcje i opóźnienia, zaleca się odroczenie obowiązku szkolnego o rok i powtórzenie przez dziecko rocznego obowiązkowego przygotowania przedszkolnego. Dodatkowo do opinii załącza się szczegółowe zalecenia do pracy nad obniżonymi obszarami w domu oraz w przedszkolu (pomoc psychologiczno-pedagogiczna) w celu eliminowania dysfunkcji i zoptymalizowania dziecku startu w nauce szkolnej.
Badanie gotowości szkolnej wraz z przeprowadzeniem wywiadu z rodzicem, omówieniem wyników badań oraz przekazaniem wskazówek i zaleceń do pracy z dzieckiem w domu, zajmuje od 2 do 3 godzin zegarowych. Badanie gotowości szkolnej najlepiej zaplanować na marzec lub kwiecień. Czas oczekiwania na badanie wynosi od 1 do 2 miesięcy. Opinia po dokonanej diagnozie zostaje wydana w czasie 30 dni od ostatniego badania.
DYSLEKSJA ROZWOJOWA
Częstym problemem, z którym zgłaszane są do poradni dzieci to dysleksja rozwojowa. Dysleksja objawia się specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania (pomimo inteligencji na poziomie przynajmniej przeciętnym). Powyższe trudności spowodowane są zaburzeniami w pracy receptorów wzrokowych i/lub słuchowych. Najczęściej dysleksja przybiera formę dysortografii polegającej na posiadaniu specyficznych trudności w pisaniu, przejawiających się popełnianiem różnego typu błędów, w tym ortograficznych, mimo znajomości zasad poprawnej pisowni lecz może także współwystępować wraz z dysgrafią przejawiającą się zniekształceniem strony graficznej pisma – brzydkie, niekaligraficzne pismo oraz specyficznymi trudnościami w czytaniu, polegającymi np. na zniekształcaniu czytanych słów.
Istotne jest wczesne rozpoznawanie (na poziomie edukacji przedszkolnej lub wczesnoszkolnej) i diagnozowanie symptomów zagrożenia dysleksją oraz wdrożenie zajęć korekcyjno-kompensacyjnych w poradni lub placówce edukacyjnej (szkoła, przedszkole) skierowanej na usprawnianie obniżonych funkcji. Specjalistyczna i systematyczna praca ma na celu ukierunkowanie rozwoju dziecka, tak by w przyszłości zminimalizować lub wyeliminować przyczyny niepowodzeń szkolnych.
Dziecko mające specyficzne trudności w nauce czytania i pisania przeżywa liczne frustracje z powodu ciągłych niepowodzeń szkolnych, dlatego należy otoczyć je dodatkowym wsparciem polegającym na wydaniu stosownej opinii – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228 poz. 1487). Opinia ta określa jakie są zalecane formy i metody pomocy psychologiczno-pedagogicznej wynikające z dostosowania jej do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Ma to na celu stworzenie dziecku możliwości osiągnięcia sukcesu, co jest niezbędne do podtrzymania motywacji do dalszej nauki.
Ostateczna diagnoza dysleksji następuje po uprzednio wykonanym, co najmniej jednym badaniu diagnostycznym (psychologiczno-pedagogicznym), stwierdzającym występowanie ryzyka dysleksji. Zazwyczaj pierwsze badanie tego typu wykonane zostaje, gdy uczeń uczęszcza do klasy III szkoły podstawowej. Po wydaniu stosownej opinii z określonymi zaleceniami do pracy (zajęcia korekcyjno-kompensacyjne), w razie konieczności, po upływie przynajmniej dwóch lat, następuje kolejna pełna diagnoza psychologiczno-pedagogiczna. Jeżeli trudności szkolne się utrzymują, wyniki badań wskazują na obniżenie funkcji analizatorów, istnieje dokumentacja pracy terapeutycznej, a dziecko jest uczniem przynajmniej piątej klasy szkoły podstawowej, wydawana zostaje opinia stwierdzająca dysleksję rozwojową, a dokument ten jest obowiązujący do końca edukacji ucznia i zapewnia mu dostosowanie form i metod pracy do jego psychofizycznych możliwości na lekcjach oraz na sprawdzianach i egzaminach. Aby powyższy dokument obejmował pomocą na sprawdzianie ucznia klasy VI szkoły podstawowej, musi być wydany do końca września roku szkolnego, w którym uczeń przystępuje do sprawdzianu.
Badanie diagnostyczne dysleksji rozwojowej składa się z dwóch wizyt – badania psychologicznego oraz pedagogicznego. Każde ze spotkań wraz z wywiadem z rodzicem oraz omówieniem wyników po badaniu, trwa około 2,5 godzin zegarowych. Dla diagnostów z poradni pomocne będzie dostarczenie opinii ze szkoły, która wskaże największe obszary problemów. Prosimy także o przynoszenie zeszytów od języka polskiego na badanie pedagogiczne. Czas oczekiwania na badanie wynosi od 1 do 2 miesięcy. Opinia po dokonanej diagnozie zostaje wydana w czasie 30 dni od ostatniego badania.
Do czasu ukończenia przez ucznia szkoły podstawowej, rodzic może zgłosić swoje dziecko na badania pod kątem dysleksji bez ingerencji szkoły. Jeśli istnienie podejrzenie występowania dysleksji rozwojowej u uczniów szkół gimnazjalnych lub ponadgimnazjalnych, którzy wcześniej nie byli badani w poradni psychologiczno-pedagogicznej, konieczne jest skierowanie ze szkoły wraz z podpisem dyrektora.